خلخالیم؛ مسعود شیرعلی پور / طی سال گذشته، رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان خلخال از تولیدات موفق گل رز هلندی در خلخال خبر داد و اشاره مستقیم داشت به طرح های موفق تولیدات گلخانه ای در این شهرستان. تجربه گلخانه داری و تولید محصولات گلخانه ای در خلخال، موید این نکته است که این صنعت با توجه به قابلیت ها و شرایط اقلیمی و جغرافیایی خلخال موفقیت آمیز بوده است.
بهبود علیزاده از آمادگی جهاد کشاورزی خلخال برای حمایت از تمامی فارغ التحصیلان کشاورزی و اشخاصی که مایل به راه اندازی گلخانه هستند خبر داد و از آنان دعوت کرد برای شروع کار و تشکیل پرونده و اقدامات اولیه به این اداره مراجعه کرده و از تسهیلات ارزان قیمت این طرح ها استفاده نمایند که در جای خود قابل تقدیر و ارزشمند است؛ اما مهمترین اقدام جهاد کشاورزی خلخال برای حمایت از این صنعت و سرمایه گذاران بخش کشاورزی و ایجاد گلخانه ها، کمک به تسریع در احداث شهرک گلخانه ای می باشد که علاوه بر کمک به حل معضل اشتغال شهرستان، بعنوان الگوی بهینه مصرف آب و تنوع تولید و همچنین مدیریت و پشتیبانی زنجیره تولید، مزایای فراوانی دارد که هیچگاه گلخانه های تک واحدی به تنهایی قادر به ایجاد آن مزایا برای خود نخواهند بود.
شهرک گلخانه ای چیست و چه مزایایی دارد ؟
برای شروع توضیحات در خصوص شهرک های گلخانه ای لازم است ابتدا در خصوص "شرکت شهرک های کشاورزی" توضیحاتی ارائه گردد
تشکیل شرکت شهرکهای کشاورزی:
در قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران در بخش توسعه روستائی ماده ۱۹۴ بند «ل» تشکیل شرکت شهرکهای کشاورزری تکلیف شده است. اساسنامه شرکت شهرکهای کشاورزی طی نامه شماره ۴۶۷۵۳/۹۱۳۰ مورخ ۱۳۹۱/۲/۲۷ به تایید شورای محترم نگهبان رسیده و طی مصوبه شماره ۱۵۱۴۳۹/ت۴۷۱۳۶ هـ مورخ ۱۳۹۱/۸/۱ هیئت محترم وزیران ابلاغ گردید. شرکت عملا فعالیت خود را با انتصاب هیئت مدیره جدید از نیمه دوم سال ۱۳۹۲ آغاز کرد.
این شرکت وظیفه‌ی مدیریت و پشتیبانی از زنجیره‌ی تولید کشاورزی در مجتمعها و شهرکهای کشاورزی گلخانه‌ای، دامی و یا شیلاتی را به عهده دارد. شرکت شهرکهای کشاورزی با هدف هدایت، حمایت و نظارت بر احداث و توسعه‌ی شهرکهای کشاورزی با فن‌آوری نو به منظور بهبود بهره‌وری عوامل تولید از طریق تسهیل و تسریع فرایند سرمایه‌گذاری و کارآفرینی ایجاد شده است.
بند «ل» ماده ۱۹۴ قانون بودجه برنامه پنجم توسعه کشور:
«… اقدام قانونی در جهت ایجاد شرکت شهرکهای کشاورزی با اصلاح اساسنامه یکی از شرکت های مادر تخصصی موجود در چارچوب سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی بهمنظور هدایت، راهبری و احداث و توسعه زیرساخت‌های مجتمع‌های کشاورزی، دامی و شیلاتی … »
توضیحات بالا به روشنی موید این نکته است که شرکت شهرک های کشاورزی وظیفه ایجاد زیرساخت های لازم برای ایجاد گلخانه را به عهده دارد و چه بسا بار سنگین و هزینه زیادی را از دوش سرمایه گذاران در این شهرک ها بر میدارد در حالیکه اشخاصی که به تنهایی و در خارج از محدوده شهرک کشاورزی اقدام به راه اندازی گلخانه می نمایند، تمامی هزینه های ایجاد زیرساخت را باید متحمل شوند.
در ادامه و برای روشنتر شدن موضوع، قسمتی از مصاحبه رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت شهرکهای کشاورزی با خبرگزاری فارس را که سال گذشته در سفر به همدان مطرح کرده بود منعکس می کنیم :
"علی اشرف منصوری: یکی از مزیت‌های شهرکهای گلخانه‌ای توجه جدی به زنجیره تولید است.
وی با اشاره به اینکه در مطالعات انجام شده در شهرکهای کشاورزی، موضوع فرآوری، بسته بندی، نگهداری، شناسایی بازار‌های هدف و … در دستور کار قرار دارد، افزود: عمده محصولات صادراتی کشور محصولات گلخانه‌ای است.
منصوری با بیان اینکه فردی اگر بخواهد به صورت مستقل در زمینی خارج از شهرکهای گلخانه‌ای کشور فعالیت کشاورزی و دامپروری داشته باشد باید از ۱۵ یا ۱۶ دستگاه استعلام بگیرد که دریافت این استعلام‌ها زمان‌بر است، افزود: یکی از مشکلات سرمایه‌گذاران طولانی بودن روند دریافت استعلام‌هاست. وی با بیان اینکه یکی از مزیت‌های شهرکهای گلخانه‌ای این است که در زمان ایجاد آن همه استعلام‌ها را خود ما می‌گیریم، ادامه داد: بعد از دریافت استعلام‌ها و رفع مشکل، سرمایه گذار بدون دغدغه میتواند درخواست بدهد و مجوز را دریافت کند.
مدیرعامل شرکت شهرکهای کشاورزی با اشاره به اینکه تلاش ما این است که مجوز‌ها برای سرمایه‌گذاران یک روزه صادر شود، ادامه داد: فرد سرمایه‌گذار مدارک را ارسال کند یک روزه صدور مجوز انجام می‌شود.
وی تصریح کرد: در ایجاد گلخانه محدودیتی برای سرمایه‌گذار قائل نیستیم و سرمایه گذار در زمینه تولیدات سبزی و صیفی و گل‌های شاخه بریده و ... قصد سرمایه‌گذاری داشته باشد در صورت جواب دادن مطالعات اولیه از طرح او استقبال کرده و جواز‌ها را صادر می‌کنیم.
مدیرعامل شرکت شهرکهای کشاورزی در ادامه به پرداخت تسهیلات اشاره کرد و یاد آور شد: با تصویب مجلس و دولت تسهیلات قابل توجهی برای استان‌ها در قالب تسهیلات روستایی و عشایری ابلاغ شده که شرایط ویژه‌ای را برای شهرکهای گلخانه‌ای و فعالیت‌های کشاورزی فراهم کرده است.
وی با بیان اینکه سود تسهیلات برای مناطق مرزی و محروم چهار درصد و برای مناطق روستایی ۶ درصد است، افزود: دوره بازپرداخت تسهیلات ۶ ساله با سه سال دوره ساخت و مشارکت به ۹ سال افزایش پیدا کرده و شرایط بسیار استثنایی است.
منصوری با تاکید بر اینکه انتظار دارم استان‌های مختلف به خصوص استان‌های دارای مشکل در زمینه آب و معضل بیکاری از این شرایط و فرصت استفاده کنند و بتوانند مبالغ قابل توجهی از این تسهیلات را برای استان‌ها جذب کنند، افزود: در حوزه ملی هم میزان تسهیلات شهرکهای گلخانه‌ای از سایر فعالیت‌های بخش کشوری بیشتر است."
چشم انداز پیشنهادی شرکت شهرک های کشاورزی :
ایجاد فضای اطمینان‌بخش برای سرمایه‌گذاران، تولیدکنندگان و کارآفرینان با هدف تولید محصولات کشاورزی در محیط کنترل‌شده تولید تا سال ۱۴۰۴
ماموریت شرکت شهرک های کشاورزی :
هدایت، حمایت و نظارت بر احداث و توسعه‌ی شهرک‌ها و مجتمع‌های کشاورزی با فن‌آوری نو بهمنظور بهبود بهره‌وری عوامل تولید از طریق تسهیل و تسریع فرایند سرمایه‌گذاری و کارآفرینی است.
ضرورت تشکیل شرکت شهرک های کشاورزی:
۱- ایجاد مدیریت یکپارچه و هدفمند برای افزایش بهره‌وری از منابع محدود بخش کشاورزی.
۲- تدوین نظام بهره‌برداری متناسب برای اداره امور شهرک‌ها و مجتمعها.
۳- هدایت و جذب سرمایه‌گذاران و کارآفرینان.
۴ – تامین منابع و تسهیل در پرداخت تسهیلات بانکی.
۵- تکمیل زنجیره تولید ( از جمله ذخیره سازی ،سورتینگ، بسته‌بندی ،فرآوری،حمل و نقل، بازرگانی …..)
۶- تسهیل در ارائه یافته‌های تحقیقی و فنآوری‌های نوین به بهره‌برداران.
۷- کاهش قیمت تمام شده محصول در شهرک‌ها و مجتمعها از طریق استفاده مشترک از بسیاری از خدمات و امکانات.
۸- امکان تولید محصولات سالم و ارگانیک در بستر مجتمع های کشاورزی.
۹- امکان حضور موثر دربازارهای داخلی و خارجی باتوجه به میزان بالای تولید محصول از نظر کمی و کیفی.
وظایف شرکت شهرکهای کشاورزی:
فعالیت و وظایف شرکت شهرک های کشاورزی در ماده ۶ اساسنامه به شرح زیر تعیین گردیده است:
الف- هدایت ،راهبری و توسعه زیر ساخت های شهرک های کشاورزی.
ب- اداره امور شهرک های کشاورزی و نظارت بر آنها.
ج- سیاست‌گذاری، برنامه ریزی، مطالعه، طراحی، احداث، توسعه و تکمیل شهرکهای کشاورزی.
د- حمایت و پشتیبانی از توسعه بازار و همکاری های فنی،اقتصادی و فناوری بین شهرک های کشاورزی با سایر بخشهای ذی ربط.
ه- ایجاد زمینه های ارایه خدمات فنی، مالی، اداری، آموزشی و بازرگانی برای گسترش تاسیسات زیربنائی شهرکهای کشاورزی و سایر خدمات مورد نیاز.
و- هدایت، جذب، حمایت و توسعه سرمایه‌گذاری و کار افرینی در شهرک های کشاورزی در چارچوب سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی.
ز- انجام سایر امور مربوط به رفع موانع و مشکلات احداث و توسعه شهرکهای کشاورزی در چارچوب اساسنامه و با رعایت قوانین و مقررات مربوط.
ح- تأمین اراضی و واگذاری اراضی تحت اختیار شرکت شهرکهای کشاورزی با رعایت قوانین و مقررات مربوطه.
ط- مشارکت با اشخاص حقیقی و حقوقی در احداث، توسعه و تکمیل زیرساخت‌های شهرکهای کشاورزی.
با ارائه توضیحات نسبی بالا به نظر می رسد خوانندگان گرامی خلخالیم تا حدودی با مبحث ایجاد شهرک گلخانه ای، ضرورت و مزایای آن آشنا شدند.
با توجه به طرح های موفقیت آمیز گلخانه در خلخال، لزوم احداث شهرک گلخانه ای درخلخال به شدت احساس می شود. چرا که هم برای شرکت شهرک های گلخانه ای سود آور خواهد بود و هم میتواند موجبات اشتغال بسیاری از فعالان این حوزه را در خلخال فراهم نموده و خلخال را به قطب تولید محصولات گلخانه ای تبدیل کند.
با مراجعه به سایت شرکت شهرک های گلخانه ای متوجه شدیم که شهرک گلخانه ای خوجین خلخال (بین خوجین و طولاش) با مساحت 22.6 هکتار یکی از پروژه های اولویت دار شرکت شهرک های گلخانه ای در استان اردبیل است که در حال حاضر فقط زمین این محل اختصاص یافته است. طی پیگیری هایی که از دو سال پیش داشته ایم، متاسفانه یکی از مشکلات اصلی در سر راه احداث این شهرک، مشکل تخصیص آب به این شهرک می باشد که باعث شده این طرح مسکوت مانده و عملا تلاشی را از مسئولین جهت حل این معضل ندیدیم .
طبق گفته ذبیحی رئیس سابق جهاد کشاورزی خلخال، نیاز آبی این شهرک 12 لیتر در ثانیه می باشد که در حال حاضر این شهرک مجوز چاه عمیق با ظرفیت 4 لیتر در ثانیه را دارا می باشد و برای تامین مابقی آب، باید تخصیص داده شود و متاسفانه احداث این شهرک بخاطر عدم تخصیص آب مسکوت مانده است.
عدم تخصیص این مقدار آب ( با یک محاسبه سر انگشتی برابر با 126 هزار مترمکعب در سال) در حالیکه سالانه حدود 550 میلیون متر مکعب آب در منطقه خلخال تولید و قسمت زیادی از آن بلا استفاده به رودخانه قزل اوزن می ریزد، یک واقعیت بسیار مضحک و تلخ است. این مقدار آب در مقایسه با آن میزان آبی که مدعیان انتقال آب قزل اوزن به دشت اردبیل مطرح می کنند ( 50 میلیون متر مکعب در سال) نیز بسیار ناچیز بوده و عملا عددی نیست ولی متاسفانه در حالیکه روان آبهای ما به راحتی و بلا استفاده از کنار مزارع و باغهای ما عبور می کنند و از دسترس خارج می شوند ولی ما بر روی کاغذ، اجازه بهره برداری و استفاده از آنها را نداریم و این عملا ظلم آشکار در حق مردم خلخال است و آبی که باید برای توسعه و آبادانی خلخال مورد استفاده قرار گیرد، بخاطر زیاده خواهی مرکز استان، از آن هیچ بهره ای نمی بریم .
نبود اشتغال برای جوانان، یکی از مهمترین معضلات منطقه ماست و اهمیت احداث این شهرک کشاورزی، زمانی خود را بیشتر نشان می دهد که نقش تأثیر گذار آن در مبحث اشتغال را هم به آن اضافه کنیم؛ در هر هکتار از زمین شهرک گلخانه ای امکان احداث 5 سوله گلخانه 1000 متری وجود دارد و با در نظر گرفتن کل مساحت شهرک گلخانه ای خلخال که حدود 20 هکتار است، میتوان نزدیک به 100 گلخانه ایجاد کرد . بر فرض اگر در هر کدام از این گلخانه ها حداقل 5 نفر بصورت مستقیم مشغول به کار باشند، شهرک گلخانه ای به تنهایی میتواند برای 500 نفر اشتغال مستقیم و با در نظر گرفتن سایر صنایع مرتبط، نزدیک به 4 برابر آن هم اشتغال غیر مستقیم ایجاد کند که این حجم از اشتغال می تواند تمامی فارغ التحصیلان حوزه های کشاورزی و تعداد زیادی از فارغ التحصیلان سایر رشته ها و کارگران جویای کار را پوشش داده و وضعیت اشتغال خلخال را متحول کند! آماری به اندازه اشتغال چندین کارخانه و البته پاک و همسو با ملاحظات زیست محیطی !
با این همه مزایایی که شهرک گلخانه ای می تواند برای خلخال داشته باشد، آیا تاخیر در احداث این شهرک جایز است ؟؟؟
گزافه نگفتیم اگر بگوییم مسئولین شهرستان و علی الخصوص متولیان بخش کشاورزی اگر آب دستشان است باید زمین بگذارند و پیگیر احداث این شهرک باشند.
با توجه به اینکه در حال حاضر یک سوم آب مورد نیاز این شهرک تخصیص یافته، پیشنهاد می شود مسئولین گرامی، با فاز بندی این پروژه، اجرای آنرا به میزان آبی که در دسترس است شروع کنند و در این فرصت تمام تلاش و هم خود را صرف اخذ مابقی سهم آب این شهرک گلخانه ای نمایند و به محض تخصیص کامل آب، فازهای توسعه ای گلخانه را در برنامه های آتی اجرا نمایند.
مجموعه خلخالیم در برهه های مختلف زمانی اقدام به رصد این پروژه نموده و نتیجه را به اطلاع عموم خواهد رساند.
منتظر اقدام جدی، عملی و عاجل از سوی نماینده محترم و مسئولین معزز خلخال علی الخصوص رئیس جهاد کشاورزی شهرستان هستیم.
تصاویری از شهرکهای گلخانه ای و گلخانه های سایر شهر های کشورمان (از وب) :
نویسنده : مسعود شیرعلی پور
منبع : سایت شرکت شهرک های کشاورزی
(لازم به ذکر است که این مطلب در سایت قدیمی خلخالیم، در بهمن ماه 97 منتشر شده بود و با توجه به اهمیت موضوع و اینکه در آرشیو سایت جدید هم موجود شود، باز نشر می گردد)
اینجـــــــا تبلیغات کنید و در تمامــــــی صفحات دیده شوید
